آتوپي (ATOPY) يكی از شایعترین بیماری حساسیتی مخصوصا در نژادهای تریر در ایران است .این بیماری یک نوع آلرژی پوستي است كه در اثرتنفس ، بلع و یا نفوذ پوستی مواد حساسیت زا( آلرژن ها) به بدن حيوان ایجاد میشود. ایمنی حیوان به این مواد که در اثر تنفس ، خوردن یا از طریق جذب پوستی وارد بدن میشوند واکنش نشان داده که به صورت حساسیت و خارش ظاهر میشود. از مواد حساسیت زای متداول که باعث ایجاد این نوع حساسیت میشوند میتوان به گرد و خاك خانه ، مایت های (جانوران ریزمیکروسکپی) گرد و خاك خانه ، کاغذهای چاپی (روزنامه) ، گرده گل ها ، گياهان و درختان ، پر، پشم، شوره پوست ، دود تنباكو وغیره اشاره کرد . آتوپی زمینه ژنتیکی داشته و ارثی است . به دليل اينكه آتوپی زمینه ژنتیکی دارد بنابراين در برخی نژادهای سگ مثل وست هایلند وایت تريرها،روتريور،شارپی ،دالماسين، بول داگ ، بيگل ، پاگ ، باكسر، كوكر اسپانيل آمريكايي بيشتر از سگهای ديگر ديده ميشود.این بیماری هم در سگ وهم در گربه ديده ميشود. هر دو جنس نر و ماده به طور برابر مستعد به این حساسیت هستند.
علايم آتوپي در حيوان چيست؟
خارش مهمترین نشانه بالینی آتوپی است . شروع علايم خارش ابتدا مي تواند خفیف و به صورت فصلي باشد اما با گذشت زمان و افزایش سن كم كم علائم شدیدتر و غير فصلي گشته که در تمام سال اغلب ديده مي شوند . عموما حیواناتی که به الرژن های فصلی حساسند (مثل گرده گل و گیاهان ) بیشتر علائم را فصلی و انهایی که به موادی همچون گرد و خاک حساسند در تمام فصول می توانند از خود نشان دهند.
خارش به صورت ماليدن سر و صورت و بدن به فرش یا زمین ، ليسيدن، گاز گاز زدن ، خاراندن و جويدن یک یا چند قسمت بدن می تواند تظاهر پیدا کند. در موارد شدید برخی از حیوانات برای تسکین خارش ، خود را روی زمین می غلتانند.دست ها و پاها، پوزه و صورت ،گوشها ، ارنج و يا نواحي داخل ران از بیشترین مناطقی هستند که دچار عوارض حاصل از این بیماری میگردند. التهاب و عفونت های عود کننده گوش ، التهاب و قرمزی چشم واطراف چشم نیز از دیگر نشانه های این بیماری ممکن است باشند . در مراحل پیشرفته بیماری نشانه هایی همچون ریزش مو و کچلی ، زخم شدن پلکها ، زخم و التهاب پوست ،تغییر رنگ و ضخیم شدن پوست میتوانند ایجاد گردند. لیسیدن بیش از حد به خاطر وجود خارش می تواند باعث تغییر رنگ موهای محل لیسیدن (زرد تا قهوهای تیره) شود. بيشتر موارد شروع علايم خارش در این بیماری بين سنين 1 سالگی تا 3 سالگي است. شروع علايم خارش در سگهای بالاتر از 7 سال غیر معمول است و در این موارد میبایست به علل دیگر ایجاد خارش مشکوک شد.
نشانه های آتوپي در گربه ها تا حدودي با سگها ممکن است متفاوت باشند. به خاطر وجود خارش ، گربه خود را بيش از حد میلیسد و تیمار میکند . این عمل می تواند باعث کم پشت شدن پوشش و یا کچلی در مناطقی مثل روی شكم ، داخل ران يا در پشت گربه شود.عفونتهای عود کننده گوش ، ایجاد برخی الرژیی های تنفسی ، التهاب و یا زخم های جلدی در ، صورت و اطراف گوش ها ، تنه و گردن نیز از دیگر نشانه های آتوپی است که میتوانند دیده شوند. بعضي از گربه ها دائما با پاهایشان پشت گردن و يا صورت خود را مي خارانند. التهاب پوست ارزنی یک نشانه بالینی معمول در گربه های مبتلا به این بیماری است. به این علت به ان التهاب پوست ارزنی می گویند چرا که وقتی دست بر روی پوست گربه دست کشیده شود حالت برامدگی های دانه دانه ریز همانند دانه های ارزن زیر دست احساس میشوند.این ها برامدگی ها قرمز رنگ و کوچک هستند که اغلب با خارش و ریزش مو همراه اند .التهاب ارزنی پوست بیشتر در قسمت سر ،گردن ، زیر چانه تا زیر گردن و پشت گربه دیده میشوند.
ابتدا خارش ایجاد شده و حیوان به خاطر خاراندن بیش از حد باعث صدمه زدن به پوست و ايجاد خراش در ان میشود . ایجاد خراش باعث نفوذ عوامل عفونی به پوست شده و میتواند عفونت های میکروبی یا قارچی را ایجاد نماید. به این عفونتهاي باكتريایي و يا قارچي اصطلاحا عفونتهای ثانویه میگویند که خود این عفونتها باعث تشديد خارش در حیوان نیز میشوند .
در برخي مواقع عواملی ديگري به همراه آتوپي دست به دست هم داده و موجب تشديد الرژی میگردند .از اين عوامل ميتوان به وجود همزمان حساسيت غذایی، حساسیت ناشی ازگزش كك و یا الودگی های انگلی اشاره کرد.